Groei en oogst
Groei
Yacon kweken is een leuk en lonend avontuur voor zowel beginnende als ervaren tuiniers. Er bestaan wel zo'n 400 variëteiten Yacon! Met de juiste (weinig) zorg kun je genieten van een overvloedige oogst van deze zoete en knapperige knollen. De gemiddelde knollen opbrengst is behoorlijk groot, 5 tot wel 10 kilogram per plant!
Planten
Hier zijn de stappen om Yacon succesvol te kweken:
-
Grondvoorbereiding: Begin met het klaarmaken van je tuinbed. Yacon houdt van goed doorlatende grond die rijk is aan organisch materiaal. Spit de grond diep om hem lekker los te maken en voeg wat compost toe om de bodem extra voedzaam te maken.
-
Yacon zaaien of voorkiemen kan onder of achter glas van februari tot mei.
-
Plant de Yacon broedknollen of voorgekweekte plantjes, in de lente zodra de kans op vorst voorbij is. Zoek een zonnige plek uit, want Yacon houdt van veel zon. Yacon plant je altijd iets dieper in de grond. Ook de stelen die na het kiemen zijn ontstaan, mogen voor een deel onder de grond worden begraven. Hierdoor kan de plant meer wortels en groeiknolletjes onder de grond aanmaken, die vanuit de stengels groeien. Het kan een grotere oogst opleveren. Tegelijk voorkomt het dieper planten dat de hoge stengels door de wind omvallen. Plant de broedknollen ongeveer 7 a 10 cm diep, de voorgekweekte planten mogen tot wel 15 cm diep, als de stengels lang zijn. Houd minimaal 75 cm ruimte tussen de planten, zodat ze genoeg plek hebben om te groeien.
-
Voor het oogstgemak is het heel fijn om de Yacon planten in heuveltjes te planten, zoals je deze ziet bij asperge kwekers. Dit zorgt ervoor dat de grond niet te nat wordt en dat de knollen tijdens de oogst makkelijker worden uitgegraven en minder snel beschadigen. Dat geldt ook voor je rug overigens.
Bodem en verzorging
Yacon is een hele makkelijke plant die niet veel eisen stelt aan de bodem. Je kunt Yacon eigenlijk overal kweken, zelfs op kleigrond. Kleigrond blijft wel lang nat na een regenbui, dus dat vraagt om wat extra aandacht. Als je Yacon op kleigrond kweekt, is het slim om heuveltjes te maken en spaarzaam water te geven, behalve als het echt droog is.
Als je op kleigrond kweekt, is het ook handig om brekerzand te gebruiken naast compost en koemestkorrels. Dit maakt de bodem lekker luchtig en beter doorlaatbaar. Het zand zakt tegen het einde van het jaar verder de grond in, dus je moet dit proces elk jaar herhalen als je weer Yacon wilt kweken.
Op een luchtige grondsoort groeien de knollen net iets makkelijker. De wortels kunnen makkelijker uitbreiden en water stroomt beter weg. Goede afwatering maakt het kweken een stuk eenvoudiger. Hoewel niet noodzakelijk, is de ideale grond voor Yacon goed doorlatend, humusrijk en voedzaam.
Zorg ervoor dat je Yacon regelmatig water krijgt, vooral tijdens droge perioden. Houd de grond gelijkmatig vochtig, maar pas op dat je niet te veel water geeft, want Yacon houdt niet van natte voeten!
Oogsten
Yacon oogsten doe je het liefst van november tot januari. Hoewel veel mensen zich vooral richten op de knollen, is het interessant om te weten dat ook de bladeren van de Yacon eetbaar zijn, zij het in kleine hoeveelheden. Thee van deze bladeren is ook supergezond. De knollen zijn echter de echte sterren van deze plant.
Uit één Yaconplant, die begint met een enkele broedknol, kunnen meerdere grote knollen groeien. Bij een goede oogst kan dit oplopen tot tientallen knollen per plant.
Het oogsten zelf kan een beetje een uitdaging zijn, vooral als de grond stevig is. Het bedoeling is om de hele plant in één keer uit de grond te krijgen. Hiervoor kun je het beste een stevige spitvork gebruiken. Wrik de plant voorzichtig los, vooral als je op kleigrond werkt.
Belangrijk is om de Yacon te oogsten vóórdat de vorst inzet. Wij oogsten de Yacon op het moment dat de eerste nachtvorst is begonnen. De bladeren worden dan meteen zwart, de plant sterft af. Hevige regenval kan ervoor zorgen dat de knollen gaan rotten, zelfs als ze nog in de grond zitten. Daarom is het raadzaam om de oogst te beginnen bij overmatige regenval.
Geniet van je Yacon-oogst en ontdek de veelzijdigheid van deze heerlijke en voedzame knollen in je keuken!
Vermeerderen - Broedknollen
Yacon broedknollen zijn de kleine, stevige knollen die zich rondom de basis van de Yaconplant vormen, net onder de grond. Deze knolletjes worden gevoed door de grote eetbare Yacon knollen, die daaronder groeien. De broedknollen zijn bedoeld om nieuwe planten te kweken. Ze zijn de sleutel tot het vermeerderen van Yacon.
Om ze te bewaren, leg je ze op een koele, droge plek tijdens de wintermaanden. Een doos gevuld met droog zand of zaagsel is perfect om de knollen te beschermen tegen vocht en schimmel.
Als de lente nadert en de kans op vorst voorbij is, kun je de broedknollen wakker maken uit hun winterslaap. Leg ze een paar dagen op een lichte, warme plek. Dit helpt ze om zich voor te bereiden op het planten. Zodra de grond klaar is en de temperaturen stijgen, zijn de broedknollen klaar om in de tuin te worden geplant en zullen ze uitgroeien tot nieuwe, gezonde Yaconplanten. Wil je zel eerder opkweken dan kan dat ook in een kas of thuis achter het raam. Doe dat niet te vroeg in het jaar, anders krijg je lange dunne stengels. Bij ons gaan de broedknollen begin april in potjes.
De grote broedknullen kun je doorsnijden of voorzichtig breken. We zorgen er altijd voor dat een knolletje minimaal 5 groeioogjes heeft. De foto hiernaast laat zien hoe dat er ongeveer uitziet.
Zo zorgen deze kleine broedknollen ervoor dat je elk jaar opnieuw kunt genieten van een rijke Yacon-oogst!
Yacon wortelknollen bewaren
Om zowel de Yacon wortelknollen, als de broedknollen te bewaren, leg je ze op een koele, vorstvrije, droge plek tijdens de wintermaanden. Liever niet in de koelkast.
Wij bewaren de broedknollen en wortelknollen apart van elkaar, in een droge schuur gedurende ruim 8 maanden. Hiervoor maken we een mengsel van droog zand, potgrond en humusgrond. Dit blijkt een perfecte methode om de knollen te beschermen tegen vocht en schimmel.
We leggen de Yacon wortelknollen in een enkele laag op een laagje van dit mengsel, in een krat of doos. Hierover gaat weer een laagje van het grondmengsel tot de Yacon niet meer zichtbaar is. Dan weer een laag Yacon wortelknollen en weer een laag grondmengsel. Wij leggen maximaal twee lagen Yacon in een krat en niet tegen elkaar aan, om rot of schimmel te voorkomen. Als we Yacon gebruiken in de keuken kijken we altijd even of er geen rotte/beschimmelde Yacon in de katten zit. Het is beter om aangetaste exemplaren zo snel mogelijk weg te gooien, zodat de naast liggende Yacon niet wordt besmet. Je kunt een aangetast plekje gerust wegsnijden. Hoe langer je de Yacon kunt bewaren, hoe zoeter de smaak wordt.
